Choroba Alzheimera występuje najczęściej u osób starszych. Jej nazwa pochodzi od nazwiska Aloisa Alzheimera, który w 1907 r. po raz pierwszy opisał przypadek pacjentki z objawami tej choroby. Powoduje ona uszkodzenia w korze mózgowej, co prowadzi do kłopotów z mową, pamięcią czy myśleniem. Niestety choroba rozwija się i z czasem powoduje coraz większe problemy.
Etap początkowy:
- Wielokrotnie dopytywanie się o dzień i godzinę oraz zadawanie wciąż tych samych pytań.
- Kłopoty z przypominaniem sobie pewnych zdarzeń oraz z zapamiętywaniem krótkich informacji.
- Szukanie różnych przedmiotów, zapominanie, gdzie co leży w domu.
- Trudności w znalezieniu właściwego słowa.
- Problemy z liczeniem pieniędzy czy prostymi działaniami matematycznymi.
- Apatia i obojętność, utrata zainteresowań, rezygnacja z wcześniejszego hobby.
- Częste zmiany nastroju, drażliwość.
Otępienie umiarkowane
- Gubienie się w dotychczas znanym otoczeniu, np. w drodze do domu, do parku.
- Zapominanie imion bliskich osób.
- Problemy z rozpoznawaniem znajomych osób.
- Kłopoty ze zrozumieniem mowy.
- Bezsenność i trudności w zasypianiu.
Otępienie głębokie
- Kłopoty z porozumiewaniem się nawet w prostych sprawach, czasem całkowity zanik mowy.
- Niemożność ubrania się czy umycia, nawet z pomocą opiekuna.
- Niechęć do dbania o higienę osobistą.
- Problemy z poruszaniem się i koordynacją ruchową.
- Niepokój, rozdrażnienie, a nawet agresja.
- Całkowita apatia i brak reakcji w wielu sytuacjach.
Pomoc opiekunki jest niezbędna w przypadku chorych na Alzheimera. Poniżej porady ułatwiające pracę z takim podopiecznym.
- Zorganizowanie bezpiecznego domu. Na przykład jeśli chory ma coraz większe problemy z chodzeniem, warto podkleić dywan lub całkowicie go usunąć, zorganizować lampki, aby oświetlały drogę choremu w nocy itp.
- Zabezpieczenie drzwi wejściowych i balkonowych, aby chory nie mógł sam wyjść.
- Zabezpieczenie przedmiotów niebezpiecznych typu noże i nożyczki oraz środków czystości i wszelkiej chemii.
- Aktywizacja fizyczna, czyli zachęcanie do wykonywania prostych czynności, np. podlania kwiatów, rozpakowanie zakupów czy obrania warzyw.
- Aktywizacja umysłowa, np. rozmowa o rodzinie, młodości chorego, wspólne oglądanie zdjęć, układanie prostych puzzli, rysowanie, rozmowa o tym, co widać za oknem itp.
- Wydawanie krótkich i jednoznacznych poleceń, np. załóż spodnie, umyj ręce. Dodatkowo warto pokazać gestem, jak to zrobić.
- Przyjazny ton wypowiedzi zawsze ułatwia współpracę z chorym. Osoba, która wyczuje zdenerwowanie czy zniecierpliwienie w głosie opiekunki, sama staje się poddenerwowana.
- Uprzedzanie, co zaraz będziemy robić, żeby podopieczny nie był zaskoczony, np. teraz idziemy się umyć.
- Opisanie szafek, żeby ułatwić seniorowi znalezienie potrzebnych rzeczy.
- Użycie plastikowych kubków (np. ze słomką) lub gumowych podkładek pod naczyniami ułatwi ich trzymanie, a także zapobiegnie zmiażdżeniu szklanki czy rozlaniu napoju.
- W przypadku, gdy chory je mało i niechętnie, powinno się podawać jedzenie częściej, ale w mniejszych porcjach. Dobrym pomysłem będzie też podawanie specjalistycznych preparatów żywienia medycznego. Mają one niewielką objętość, a przy tym bogactwo składników odżywczych.
- Stały harmonogram dnia: posiłki, spacer zawsze o tej samej porze. Da to choremu większe poczucie bezpieczeństwa.